Istrië, het veelzijdige Kroatische schiereiland
Na de Dalmatische kust is het in het westen gelegen Istrië de meest bezochte regio van Kroatië. Dat is niet zonder reden. Je vindt hier romantische havenstadjes aan de Adriatische Zee, zinderende stranden en een bergachtig binnenland. Doordat het schiereiland slechts 90 kilometer lang en 60 kilometer breed is, valt alles ook nog eens prima te bereiken. Lees hieronder verder voor mijn beschrijving van dit veelzijdige stukje Kroatië!
Istrië garandeert een leuke vakantie, foto door Sergey (onder CC BY-SA 2.0)
Op zoek naar een hotel of vakantiehuisje in Kroatië? Bekijk dan het ruime aanbod op deze pagina over Kroatië op Booking.com, de grootste website van Europa voor het boeken van accommodaties.
Feiten en cijfers over Istrië
Om het makkelijk te houden heb ik het op deze pagina enkel over de Kroatische provincie Istrië. Ik heb het op de kaart hieronder aangegeven met oranje. Toch is het schiereiland nog een stukje groter. Een deel in het noordoosten valt onder de provincie Primorje-Gorski Kotar, waarover ik op mijn pagina over Kvarner en Lika meer vertel. Het noordelijke deel van Istrië is verdeeld over Slovenië en Italië en komt op deze website niet aan bod.
Kaart gebaseerd op deze kaart van NordNordWest / CC BY-SA 3.0 / hergebruik
Het Kroatische deel van Istrië telt ongeveer 250.000 inwoners, waarvan een groot deel in het noordwesten Italiaans of Sloveens spreekt. De hoofdstad Pazin ligt precies in het midden van het schiereiland, terwijl Pula in het zuiden de grootste stad is. Hier bevindt zich ook het vliegveld van Istrië. In het zuidwestelijke deel vind je een glooiend landschap, dat naar het dunbevolkte noordoosten toe steeds bergachtiger en minder bewoond wordt.
Wat is er te zien en te doen?
Istrië biedt genoeg bezienswaardigheden om je vakantie mee op te vullen. Ik begin hieronder met Pula en omgeving. Daarna bespreek ik de andere plaatsen langs de zuidwestkust en ik sluit af met het fascinerende binnenland.
De kuststeden van Istrië
Pula is de grootste plaats van Istrië, maar telt toch slechts 57.000 inwoners. De stad staat vooral bekend om de goed bewaard gebleven bouwwerken uit het Romeinse Rijk, waarvan het amfitheater onder toeristen het populairst is. Tot de andere Romeinse attracties behoren de Tempel van Augustus en een triomfboog. Vind je de deze oude geschiedenis van Pula interessant? Breng dan een bezoek aan het Archeologisch Museum van de stad. De rest van de historische binnenstad bestaat uit Venetiaanse architectuur en is ook mooi om te zien.
Het Romeinse amfitheater van Pula wordt nu gebruikt voor concerten en theater
Pula ligt verder aan een grote natuurlijk baai. Naar het zuiden toe vind je nog veel meer baaien met strandjes en jachthavens, wat de stad een prima uitgangspunt maakt voor een zeilvakantie. Iets naar het noordwesten vormen de Brioni-eilanden een andere belangrijke toeristische trekpleister. Behalve prachtige natuur en ruïnes uit de Byzantijnse tijd, vind je hier ook de voormalige zomerresidentie en zelfs een heus safaripark van Tito. Dit was de dictator die het inmiddels uiteengevallen Joegoslavië tot zijn dood in 1980 regeerde.
De schilderachtige stad Rovinj, foto door Riessdo (onder CC BY 2.0)
Nog mooier dan Pula vind ik Rovinj, een kleinere stad aan de zuidwestkust van Istrië met 14.000 inwoners. Het ligt op een klein schiereiland en doordat het eeuwenlang een vesting van de Republiek Venetië, was ademt het op gebied van de architectuur een fenomenale sfeer uit. Bekijk de foto hierboven en je begrijpt wat ik bedoel. De kerk die boven de stad uittorent is de Eufemiabasiliek en deze is in de verre omtrek te zien. Rovinj is verder een populaire aanlegplaats voor Italiaanse en Kroatische veerboten.
De langgerekte Limbaai in Istrië, foto door Aconcagua (onder CC BY-SA 3.0)
Rijd of vaar je vijf kilometer naar het noorden, dan kom je bij de Limbaai. Dit is een verzonken rivierdal dat verrassend veel lijkt op een fjord. Het is een een van de belangrijkste natuurlijke bezienswaardigheden van Istrië. Langs de noordelijke oever loopt een weg met enkele uitkijktorens en aan beide kanten vind je wandelpaden. De baai per boot verkennen is natuurlijk ook leuk. Aan het einde gaat de Limbaai over in de al even interessante Limvallei.
De Eufrasiusbasiliek van Poreč, foto door John W. Schultze (onder CC BY 2.0)
Verder richting de Sloveense grens zijn de stadjes Umag en Poreč de moeite van het vermelden waard. Umag staat bekend om de ronde baai en de grote boulevard, wat het een prima stop op een zeilvakantie maakt. Poreč is met 17.000 inwoners weer wat groter en kent net als Pula veel gebouwen uit de Romeinse tijd. Het hoogtepunt is Eufrasiusbasiliek uit de 6e eeuw die op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Iets buiten Poreč ligt nog de voor toeristen opengestelde Baredinegrot.
Het binnenland van Istrië
Het toerisme concentreert zich in Istrië vooral langs de zuidwestkust, maar ook in het binnenland is er het een en ander te zien. Zo is er Pazin, de hoofdstad van Istrië met 9.000 inwoners waar je een groot middeleeuws kasteel kunt bekijken. Nog mooier zijn dorpen zoals Motovun bovenop een bergtop vanaf waar je een weids uitzicht over het bosrijke landschap hebt. Buje en Buzet zijn vergelijkbaar maar iets minder fotogeniek. Ga je nog verder naar het noordoosten, dan vind je meer dan duizend meter hoge bergketens zoals Ćićarija en Učka. De natuurparken hier lenen zich goed voor lange wandelingen.
Het dorpje Motovun in het binnenland, foto door Shadowgate (onder CC BY 2.0)
Een andere aanrader voor het binnenland van Istrië is agriturismo. Dit is een uit Italië overgewaaide trend waarbij je je vakantie doorbrengt op een boerderij op het platteland. Dit is een unieke manier om het Kroatische leven van dichtbij mee te maken en meer te leren over de cultuur. Doordat je de toeristische drukte aan de kust vermijdt, is deze vorm van toerisme geschikt voor wie op zoek is naar rust.
Geschiedenis van Istrië
Istrië werd voor het begin van de jaartelling al bewoond, maar dook als bestuurlijke eenheid op in de 8e eeuw. Het werd toen een markgraafschap in het Frankische Rijk van Karel de Grote. In de eeuwen daarna werd het bestuurd vanuit de in het noorden aan Istrië grenzende graafschappen Krain en Karinthië. Rond het einde van de 13e eeuw was dit volledige gebied in handen van de machtige Habsburgers van Oostenrijk.
De invloed van Oostenrijk beperkte zich echter tot het binnenland, want de kust van Istrië kwam rond dezelfde tijd in handen van de Italiaanse stadstaat Venetië. Het was onder de daaropvolgende vijf eeuwen van Venetiaans bestuur dat de Kroaten naar Istrië kwamen. Zij mochten zich van Venetië op het schiereiland vestigen, al vluchtend voor de Turkse legers die op dat moment de Balkan aan het veroveren waren. Istrië kent dus in tegenstelling tot de rest van Kroatië nog niet zo lang een Kroatische aanwezigheid.
Je vindt in Istrië ook veel oude ruïnes, foto door simonjenkin (onder CC BY-SA 2.0)
Na de tussenkomst van Napoleon werd Istrië door verschillende machten bestuurd. Zo volgde eerst een Oostenrijkse periode en na de Eerste Wereldoorlog werd het gebied door Italië ingenomen. De bevolking bestond in die tijd nog uit Italianen, Slovenen en Kroaten. Na de Tweede Wereldoorlog, waar Italië tot de verliezers behoorde, werd Istrië op de stad Triëst na aan het communistische Joegoslavië gegeven. Vrijwel alle Italianen vluchtten, waarna het schiereiland bewoond bleef door Slovenen en Kroaten. Na het uiteenvallen van Joegoslavië in de jaren 1990 werd Istrië uiteindelijk tussen Slovenië en Kroatië verdeeld.
Historisch toerisme in Istrië
Leuk om te weten is dat je niet de eerste toerist bent die Istrië bezoekt. Zo stond het al in de Romeinse tijd om het natuurschoon bekend. Welvarende inwoners van Rome lieten hier daarom villa’s voor hun vakantie bouwen. In de 19e eeuw, toen Istrië deel uitmaakte van Oostenrijk, waren het de Habsburgers en andere adellijke families die vanuit Wenen op bezoek kwamen. Vooral Poreč was in deze tijd een geliefde bestemming en je hebt nog altijd enkele oude hotels uit deze tijd.
Klimaat van Istrië
Hoewel de hoofdstad Pazin bijna precies in het midden van Istrië ligt, geef ik je hieronder toch de klimaatgrafiek van Rovinj voor een indruk van het weer dat je kunt verwachten. De meeste toeristen verblijven nu eenmaal aan de kust en niet in het binnenland. Bovendien ligt Pazin aan de voet van de bergen waardoor het er vaker regent. Dit is niet representatief voor het zuidwesten van Istrië.
Zoals je ziet valt de neerslag verspreid door het jaar heen. Alleen het najaar is natter. In de zomer liggen de temperaturen meestal net onder de 30 graden wat aangenaam is, terwijl het voorjaar ook een prima periode is om Istrië te bezoeken. De winters zijn juist weer wat kouder dan je in Kroatië zou verwachten. Dit wordt veroorzaakt door de koude winden vanaf de Italiaanse Povlakte. Verder staat het niet in de grafiek, maar je kunt in Istrië rekening houden met 2400 uren zonneschijn per jaar.
Bereikbaarheid Istrië
Istrië is het beste met de auto of per vliegtuig te bereiken. Ik bespreek beide mogelijkheden voor je. De trein is een derde optie, maar omdat je vaak moet overstappen en lang onderweg bent is dit alleen aan te raden voor avonturiers.
Met de auto
Van Utrecht naar Istrië is het ongeveer 1.350 kilometer. Denk aan een autorit van meer dan 13 uur. De meest logische route over de Alpen is door bij Salzburg de Tauern Autobahn (A10) te nemen. Je rijdt vervolgens via de Oostenrijkse deelstaat Karinthië naar Slovenië waar je dan door kunt rijden naar Istrië. In Karinthië de A2 naar Italië nemen en dan via Triëst naar Istrië is een minder goed alternatief. Deze route is langer en kent meer verkeer.
Met de auto onderweg in Istrië, foto door Sergey (onder CC BY-SA 2.0)
Eenmaal in Istrië kun je via de Kroatische A9 de meeste plaatsen bereiken. Deze autosnelweg volgt de zuidwestkust van het schiereiland en loopt van de Sloveense grens tot aan Pula in het uiterste zuiden. Wil je naar Pazin? Volg dan de A8 die je via de bergen in het oosten ook naar de rest van Kroatië brengt.
Met het vliegtuig
Naar Istrië vliegen is een stuk sneller. Een rechtstreekse vlucht doet er anderhalf uur over en vanaf Amsterdam heb je de keuze uit meerdere maatschappijen. In plaats van vanaf Amsterdam kun je ook vanaf Düsseldorf, Keulen of het Belgische Charleroi vliegen. In Istrië kom je aan op het internationale vliegveld van Pula dat in het uiterste zuiden van het schiereiland ligt. Pula zelf is vervolgens eenvoudig te bereiken, maar wil je naar een andere bestemming in Istrië dan is het aan te raden naar een huurauto te kijken.
Ga je op vakantie naar Istrië en zoek je een hotel of vakantiehuisje? Kijk dan naar het aanbod op deze pagina over Istrië op Booking.com, de grootste website van Europa voor het boeken van accommodaties.
Meer artikelen over Istrië
Over de volgende plaatsen in Istrië heb ik een aparte pagina geschreven op Bezoek Kroatië. Per stad of dorp vind je een uitgebreide beschrijving.