Pula, de grootste stad van Istrië

Pula in het zuiden van het schiereiland Istrië staat bekend om de vele overblijfselen uit de tijd van de Romeinen. Ook vind je er een mooie historische binnenstad, oude forten, een aquarium en musea. Niet ver van de stad kun je bovendien enkele van de beste stranden van Kroatië bezoeken, terwijl de Brionische Eilanden net voor de kusten een mooi uitstapje vormen. Op deze pagina vertel ik je alles over Pula.

Pula vanuit de lucht gezien, foto door Orlovic (onder CC BY-SA 3.0)

Op zoek naar een hotel of vakantiehuisje in Kroatië? Bekijk dan het ruime aanbod op deze pagina over Kroatië op Booking.com, de grootste website van Europa voor het boeken van accommodaties.

Feiten en cijfers

Pula telt 58.000 inwoners. Inclusief de omliggende dorpen zijn het er tweemaal zoveel. Dit maakt het de grootste stad van Istrië, het schiereiland in het westen van Kroatië. Pula kent verder een eigen vliegveld op 7 km van het centrum.

Wat is er te zien en te doen in Pula?

Pula ligt aan een grote baai, waarbij de historische binnenstad zich op en rond een aantal heuvels ten oosten van de baai bevindt. Dit is waar je als toerist de meeste tijd zult doorbrengen. Ik bespreek hieronder de bezienswaardigheden voor je.

Uit de Romeinse tijd

Pula kende in de Romeinse tijd 30.000 inwoners en uit deze tijd is veel bewaard gebleven. Het meest in het oog springt het Romeinse amfitheater uit 68. Deze 130 meter lange arena bood ooit plaats aan 23.000 toeschouwers, bijna de hele stad dus, die toekeken hoe gladiatoren elkaar afslachtten. De buitenste muren, veel kamers en een groot deel van de tribunes staan nog overeind. Hierdoor is het een van de best bewaarde amfitheaters van het voormalige Romeinse Rijk. Tegenwoordig worden er concerten en andere optredens gehouden.

Het Romeinse amfitheater van Pula, foto door isamazoni (onder CC0)

Aan het andere uiteinde van de historische binnenstad ligt het Forum. Dit grote plein was in de Romeinse tijd het commerciële centrum van Pula. Vandaag de dag kun je er Tempel van Augustus bewonderen. Met een hoogte van 14 meter en in de Korinthische stijl versierde zuilen, is deze aan de eerste Romeinse keizer gewijde tempel schitterend om te zien. Binnenin bevindt zich een tentoonstelling over de Romeinse beeldhouwkunst. Van een andere voormalige tempel op het Forum is enkel nog de achterste wand bewaard gebleven, welke nu deel uitmaakt van het stadhuis van Pula.

De Tempel van Augustus, foto Martin Kraft / photo.martinkraft.com (onder CC BY-SA 3.0)

Verspreid door het centrum vind je nog een aantal kleinere overblijfselen uit de Romeinse tijd. Op een plein ten zuiden van het Venetiaanse fort staat bijvoorbeeld de Boog van de Sergii. Deze werd gebouwd ter ere van de zeeslag bij Actium in 31, waar de drie gebroeders Sergia uit Pula aan hadden deelgenomen. Oorspronkelijk stond de triomfboog bij de noordelijke toegangspoort. Na afbraak van de stadsmuur in 1829 werd de Boog van de Sergii naar de huidige locatie verplaatst.

De Boog van de Sergii, foto door Christoph Sammer (onder CC BY 2.0)

Ten oosten van het Venetiaanse fort staan nog twee oude toegangspoorten van deze afgebroken stadsmuur. Het gaat dan om de Geminipoort met dubbele bogen en de wat mooier versierde Herculespoort. Beide zijn eenvoudige poorten en waarschijnlijk in de eerste of tweede eeuw gebouwd. Volg je de poorten in de richting van het fort, dan kom je uit bij een halfrond Romeins theater uit de tweede eeuw. Dit theater verkeert helaas in vrij slechte staat.

Uit de middeleeuwen

Ook uit de middeleeuwen is veel bewaard gebleven. Pula werd een groot deel van deze periode bestuurd door Venetië en dat is duidelijk te zien. De meeste huizen en andere gebouwen in het historische centrum zijn gebouwd in de Venetiaanse stijl. Enkele straten, zoals de Kandlerova, de Sergijevaca en de zijstraten hiervan, zijn zelfs nog geplaveid met grote stenen uit deze tijd. Vandaag de dag vind je hier restaurants en kleine winkeltjes.

De kathedraal van Pula, foto door Fritz Geller-Grimm (onder CC BY-SA 3.0)

De kathedraal van Pula is de belangrijkste middeleeuwse attractie. De eerste kerk stond hier al aan het begin van de 5e eeuw en in de opvolgende eeuwen werd het gebouw regelmatig uitgebreid en hersteld. Hierdoor kun je bijvoorbeeld binnenin de kathedraal Byzantijnse fresco’s en mozaïeken bewonderen, terwijl de spitse ramen uit de gotische periode komen. De vrijstaande barokke toren, gebouwd met stenen van het Romeinse amfitheater, werd pas in 1707 toegevoegd.

Verspreid door het centrum van Pula vind je nog een aantal andere middeleeuwse gebouwen. De orthodoxe kerk van Sint Nicolaas en de katholieke kerk van Sint Franciscus zijn beide goede voorbeelden van de romaanse bouwstijl. Deze stijl was populair in Europa van de 10e tot de 13e eeuw. In het geval van de kerk van Sint Franciscus is er een prachtig gotisch roosvenster toegevoegd. Deze laatste kerk doet ook dienst als een klooster.

Musea, forten en een aquarium

Pula is door de ligging in het zuiden van Istrië altijd een belangrijke strategische stad geweest. De Venetianen bouwden bijvoorbeeld in de 17e eeuw een groot fort om de stad te beschermen. Dit fort, dat ik hierboven al een paar keer genoemd heb, is ontworpen door de Franse architect Antoine de Ville en staat bovenop een heuvel in de historische binnenstad. Je kunt het als toerist bezoeken en vanaf het fort heb je een mooi uitzicht over de stad.

Het Venetiaanse fort van Pula, foto door Shadowgate (onder CC BY 2.0)

Binnenin het fort is het Geschiedenismuseum van Pula gevestigd. Op zich is de collectie van het museum best aardig, maar ook heb je toegang tot Zerostrasse. Dit is een ondergronds netwerk van schuilkelders en geheime gangen die aangelegd werden in de 19e eeuw, toen Pula toebehoorde aan Oostenrijk. Het fort vormt het centrum van dit netwerk en je kunt als toerist vier verschillende gangen naar verschillende delen van de stad volgen.

De ondergrondse gangen van Zerostrasse, foto door Shadowgate (onder CC BY 2.0)

Vlakbij een van deze uitgangen staat het Archeologische Museum van Pula. Dit is meteen naast de eerder genoemde Geminipoort en het halfronde Romeinse theater. Het museum beschikt over een prehistorische, een Romeinse en een middeleeuwse collectie en is de moeite van het bezoeken waard. Niet alleen kun je hier opgegraven voorwerpen bekijken, maar ook leer je over het vroegere leven in Pula. Het gebouw zelf is het voormalige gymnasium uit de Oostenrijkse tijd.

Tevens een overblijfsel uit de Oostenrijkse tijd zijn twintig verdedigingsforten in en rond de stad. De meeste hiervan zijn nu ruïnes, maar een aantal zijn in goede staat bewaard gebleven. Een goed voorbeeld is Fort Bourguignon dat gebouwd werd in 1866. Het ligt bovenop een heuvel iets ten zuiden van Pula. Het bijzondere aan dit fort is dat het dak met kanonnen dat 360 graden kan draaien. Zo konden vijandige schepen dus altijd onder vuur genomen worden.

Kanonnen van Fort Bourguignon, foto door Orlovic (onder CC BY 2.0)

Iets meer dan een kilometer ten zuiden van Fort Bourguignon ligt Fort Verudela dat in 1886 voltooid werd. Tegenwoordig is het Aquarium Pula hier gevestigd, wat het grootste aquarium van Kroatië is. Je kunt er talloze vissen en andere waterbeesten uit de Adriatische Zee bekijken, alsook vissen uit de Europese meren en rivieren. Een aanrader als je wat anders wilt dan een stoffig museum of een saaie kunstgalerij. Van bovenaf het fort heb je een mooi uitzicht op de kust van Istrië.

Verudela, voor de toeristen

Verudela is populair bij toeristen, foto door Christoph Sammer (onder CC BY 2.0)

Verudela is behalve de naam van het zojuist genoemde Fort, ook de naam van het zuidelijke deel van Pula dat gelegen is rond een langgerekte baai. Je vind hier de grootste jachthaven van de stad, luxueuze hotels, resorts, sportcomplexen, campings, stranden en nog veel meer. Met grote, mooie huizen en uitstekende wegen en parken is het volledig op het toerisme gericht. Het is een mooi deel van Pula om je vakantie door te brengen. Aan het einde van dit artikel onder het kopje Overnachten in Pula kom ik hier nog op terug.

In de omgeving van Pula

Volg je de kust van Pula verder naar het zuidoosten, dan kom je veel kleinere, maar met Verudela vergelijkbare dorpjes tegen. Denk aan Vinkuran, Banjole en Pomer. Elk komen ze met een kleine jachthaven, restaurants en een prachtige omgeving. Het zijn prima bestemmingen voor wanneer je Pula wel wilt bezoeken, maar liever niet in de stad zelf overnacht.

De plaatsjes Premantura en Medulin zijn dan weer wat groter en liggen in het uiterste zuiden van Istrië. Vanaf Pula is het ongeveer 10 kilometer. Premantura kent een aangenaam centrum en ligt op Kaap Kamenjak, waar je veel inhammen, baaien en strandjes kunt verkennen. Medulin was ooit een vissersdorp, maar nu wordt de tussen twee schiereilanden gelegen haven gebruikt voor het toerisme. In de zomer is ongeveer de helft van alle Italianen hier op vakantie.

Het safaripark op de Brionische Eilanden, foto door senze senso (onder CC BY 2.0)

Een ander populair uitstapje is naar de Brionische Eilanden. Deze liggen ten noordwesten van Pula en zijn bereikbaar per veerboot vanaf het dorp Fažana. Op het grootste eiland, Veli Brioni, bevindt zich de voormalige zomerresidentie van de Joegoslavische dictator Tito. In een nu voor bezoekers geopend safaripark kun je de vele exotische dieren bekijken die Tito als geschenk van Afrikaanse leiders heeft ontvangen. Verder staan er op de eilanden enkele romeinse ruïnes, een kerk van de kruisvaarders, een Oostenrijks fort en nog veel meer bezienswaardigheden. Je kunt er eenvoudig een volledige dag doorbrengen.

Geschiedenis van Pula

Hoewel de baai van Pula al in de steentijd bewoond werd, was er met de komst van de Romeinen voor het eerst sprake van een stad. Pula maakte toen deel uit van de Romeinse Regio X Venetia et Histria. De stad telde ruim 30.000 inwoners, wat ongeveer de helft van het huidige inwoneraantal is. Uit deze periode zijn nog tal van gebouwen bewaard gebleven, waaronder het Romeinse amfitheater en het Forum.

Met de val van het Romeinse Rijk in de 5e eeuw, brak voor Pula een onzekere tijd aan. Zo kwamen de woeste Ostrogoten langs om de stad te plunderen. Vervolgens maakte Pula deel uit van het Byzantijnse Rijk, om daarna weer ingelijfd te worden door Karel de Grote. Meer zekerheid kwam in de 12e eeuw. De stadstaat Venetië veroverde toen grote delen van de Adriatische kust. Tot het einde van de 18e eeuw betekende dit voor Pula een periode van stabiliteit en vrede. De meeste gebouwen in het historische centrum komen uit deze Venetiaanse tijd.

Pula aan het begin van de 19e eeuw met het amfitheater duidelijk zichtbaar

Aan het begin van de 19e eeuw kwam hier verandering in. Na het verslaan van Napoleon, werd Istrië toegewezen aan het machtige Oostenrijk. Pula werd gekozen als haven voor de Oostenrijkse vloot. Dit is waarom je in en rond de stad nog talloze grote forten vindt. Het was ook in de 19e eeuw dat de Italiaans sprekende bevolking van Pula vergezeld werd door de andere volkeren uit het Oostenrijkse Rijk. Dit waren vooral Kroaten, die tot dan toe enkel in het binnenland van Istrië woonden.

Na de Eerste Wereldoorlog behoorde Oostenrijk tot de verliezers. Pula, met nog altijd een overwegend Italiaans sprekende bevolking, kwam nu toe aan het nieuw herenigde Italië. Dit was echter van korte duur, want na de Tweede Wereldoorlog verloor Italië het schiereiland weer aan Joegoslavië. Honderdduizenden Italianen ontvluchtten daarna de regio, waarna hun plaats werd ingenomen door Kroaten. Pas sinds de onafhankelijkheid van Kroatië in 1991 is Pula een Kroatische stad.

Klimaat van Pula

Pula ligt aan het uiteinde van een schiereiland, waardoor de invloed van de zee groot is. Dit zorgt in de zomer voor iets aangenamere temperaturen dan het vaak hete binnenland. Ook zijn er minder schommelingen, wat samen met de van mei tot augustus geringe neerslag zorgt voor een aangenaam vakantieklimaat. Over de 2200 uren zonneschijn per jaar valt verder niet te klagen. De temperatuur van het zeewater rond Pula ligt van juni tot en met september boven de 20 graden.

Wil je enkel de stad bezoeken en niet aan het strand liggen? Dan is oktober nog een goede maand. Daarna wordt het weer echter snel guur en winderig. Dit komt door de invloed van de koude Povlakte in Italië. Bovendien valt er in de winter veel regen en zijn sommige toeristische attracties in gesloten. Deze periode is dus minder geschikt om Pula als toerist te bezoeken.

Openbaar vervoer van Pula

Pula beschikt over tien buslijnen, maar als je enkel de bezienswaardigheden in het centrum wilt zien is het niet nodig hier gebruik van te maken. Alles ligt namelijk op loopafstand. Wil je echter naar Verudela ten zuiden van de binnenstad, dan biedt de bus wel uitkomst. Je kunt hiervoor vanaf de bus terminal bij het Romeinse amfitheater lijnen 2 en 3 nemen. In het centrum zijn er ook een aantal haltes.

Bereikbaarheid

Pula beschikt over een eigen internationaal vliegveld. In het hoogseizoen zijn er vluchten vanaf Amsterdam, Rotterdam, het Belgische Charloroi en de Duitse luchthavens Düsseldorf en Keulen. Van het vliegveld naar de historische binnenstad is het vervolgens 7 kilometer. Een taxi naar je hotel of vakantiehuisje ligt voor de hand, maar wil je geld besparen dan is de bus een optie. Deze brengt je voor €4 behalve naar de bus terminal van Pula ook naar Verudela.

Het vliegveld van Pula, foto door Dtom (onder CC BY-SA 3.0)

Ga je met de eigen auto naar Pula, dan is het vanaf Utrecht bijna 1400 kilometer. De meest logische route over de Alpen is de Tauern Autobahn (A10) bij Salzburg, waarna je via het Oostenrijkse Karinthië en vervolgens Slovenië naar Istrië rijdt. De Kroatische A9 die de kust volgt brengt je dan naar Pula. Via het Italiaanse Triëst rijden lijkt op de kaart een goed alternatief, maar deze route kent veel meer verkeer en is niet aan te raden.

Het voordeel van de eigen auto is natuurlijk dat je meer vrijheid hebt om behalve Pula ook de rest van Istrië te verkennen. Ben je van plan om je vakantie voornamelijk in en rond de stad zelf door te brengen? Dan is een auto huren op het vliegveld voor een eventueel uitstapje het overwegen waard. Dit regel je het beste van tevoren. Zo voorkom je dat de auto de je wilt niet meer beschikbaar is.

Overnachten in Pula

Net als in de rest van Kroatië, bestaat het overgrote aanbod van accommodaties in Pula uit vakantieappartementen. In sommige delen van de stad lijkt het wel of iedereen zijn huis aan toeristen verhuurt. Het voordeel is dat je meer ruimte hebt dan in een hotel, zelf kunt koken en ook nog eens minder betaalt. Kijk wel goed naar de locatie en beoordelingen van anderen. Een vakantiehuisje in een buitenwijk naast een snelweg is natuurlijk niet wat je zoekt.

Verudela in het zuiden van Pula, foto door Michael Csáki (onder CC BY-SA 2.0)

Verblijf je toch liever in het hotel, dan vind je in het centrum van Pula slechts enkele opties. Meer keuze heb je in Verudela ten zuiden van de binnenstad. Hier bevinden zich grote hotels met resorts, tennisbanen, zwembaden, stranden, campings, een grote jachthaven en nog veel meer. Verder langs de kust richting Premantura in het uiterste zuiden van Istrië heb je vergelijkbare voorzieningen. De prijzen liggen wel wat hoger dan in Pula zelf.

Zoek je een vakantiehuisje of een hotel in Pula? Kijk dan naar deze pagina over Pula op Booking.com voor een overzicht van de prijzen en beschikbaarheid. Booking.com is de grootste reserveringssite van Europa.

Verder lezen

Wil je meer weten over wat er in en rond de stad te doen is? Hieronder verschijnen automatisch alle artikelen die ik over Pula geschreven heb. Kijk verder ook eens naar mijn uitgebreide pagina over de regio Istrië.