Slavonië, het weinig bezochte platteland van Kroatië

De meeste toeristen bezoeken de Kroatische kust en laten het binnenland links liggen. Toch valt er hier best veel te zien. De regio Slavonië in het noordoosten van Kroatië is onderdeel van de Pannonische Vlakte met veel landbouw, natuurparken en oude kastelen. Ook vind je er enkele beboste bergruggen voor wandelingen. Op cultureel en culinair gebied tenslotte, zijn de Hongaarse en Servische invloeden in deze regio interessant.

Een typisch landschap in Slavonië

Een typisch landschap in Slavonië, foto door Nick Savchenko (onder CC BY-SA 2.0)

Hotels en vakantiehuisjes in Kroatië

Op zoek naar een hotel of vakantiehuisje in Kroatië? Bekijk dan het ruime aanbod op deze pagina over Kroatië op Booking.com, de grootste website van Europa voor het boeken van accommodaties.

Feiten en cijfers over Slavonië

Slavonië is een historische naam en geen officiële regio van Kroatië. Het ligt het ingeklemd tussen de Drava in het noorden, de Sava in het westen en de Donau in het oosten. Respectievelijk vormen deze rivieren de grenzen met Hongarije, Bosnië-Herzegovina en Servië. De streken Baranja in het verre noordoosten en Syrmië in het verre zuidoosten worden van oudsher niet tot Slavonië gerekend, maar bespreek ik er om praktische redenen gewoon bij.

Kaart van Slavonië

Kaart gebaseerd op deze kaart van NordNordWest / CC BY-SA 3.0 / hergebruik

Slavonië komt min of meer overeen met de huidige provincies Brod-Posavina, Osijek-Baranja, Požega-Slavonia, Virovitica-Podravina en Vukovar-Syrmië. Ik heb ze met oranje op de kaart aangegeven. De bosrijke bergruggen vind je in het westen. Slavonië is verder goed voor een kwart van de oppervlakte van Kroatië en ongeveer een vijfde van de inwoners. De meeste van deze 800.000 Kroaten wonen in het zuiden van de regio.

Wat is er te zien en te doen?

Slavonië is minder toeristisch dan bijvoorbeeld Dalmatië of Istrië. Een groot deel van de regio bestaat uit kleine dorpen, akkers en wijngaarden. Deze zijn niet echt geschikt voor een fascinerende vakantie. Wil je toch wat zien? Dan raad ik aan naar de gebieden rond de steden Osijek en Slavonski Brod te kijken.

Osijek en omstreken

Osijek is met 108.000 inwoners de grootste stad van Slavonië. Van de bezienswaardigheden vind ik Tvrđa het mooist. Dit is een voormalige citadel die begin 18e eeuw gebouwd werd door de Oostenrijkers om de stad te beschermen tegen de Turken. Behalve fortificaties en een mooi park rondom de citadel, vind je er prachtige barokke architectuur. Met oude trams, een mooie kathedraal en een museum gewijd aan Slavonië is de rest van het stadscentrum ook interessant genoeg om even op je gemak rond te lopen.

De citadel van Osijek

De citadel van Osijek, foto door casiopeya (onder CC BY-ND 2.0)

Vanuit Osijek kun je vervolgens een aantal uitstapjes maken. Houd je van de natuur, dan is Kopački Rit een aanrader. Dit is een waterrijk gebied waar de rivieren de Drava en de Donau samenkomen. Je kunt er veel vogels zien, kamperen of een van de vele fietsroutes volgen. Fietsen kun je ter plaatse huren. Is het juist cultuur wat je zoekt? Ga dan naar Erdut met een klein middeleeuws kasteel aan de Donau.

Wandelen in Kopački Rit

Wandelen in Kopački Rit, foto door Misalalic (onder CC BY-SA 4.0)

Reis je nog verder naar het zuidoosten, dan kom je bij de kleine steden Vinkovci en Vukovar. Beide tellen ongeveer 30.000 inwoners en hoewel niet onaardig, hebben ze hevig geleden onder de oorlogen van de jaren 1990. Dit is nog altijd goed te zien. Bezoek je toch dit deel van Kroatië, ga dan meteen door naar het kleinere Ilok. Hier staan een franciscaans klooster en een mooi kasteel uit de 15e eeuw, terwijl je in de heuvelachtige omgeving uitgestrekte wijngaarden vindt.

Slavonski Brod en omstreken

Slavonski Brod is met 70.000 inwoners kleiner dan Osijek en ligt aan de rivier de Sava die de grens met Bosnië-Herzegovina vormt. Ook hier kun je een Oostenrijks fort bewonderen, hoewel het in slechtere staat verkeert dan het fort van Osijek. De rest van het historische centrum van Slavonski Brod is tevens aardig om te zien. In het voorjaar en in de zomer worden in de stad enkele culturele festivals gehouden, waarvan vooral Brodsko kolo groot van opzet is. Dit festival staat in het teken van de Slavoonse volksdans.

De bergen ten noorden van Slavonski Brod

De bergen ten noorden van Slavonski Brod, foto door Gpavic (onder CC BY-SA 3.0)

Meer nog is de stad echter een goed uitgangspunt om de bergen en bossen ten noorden van de Sava vanuit te verkennen. De hoogste toppen, zoals de Psunj en de Papuk, liggen bijna duizend meter boven zeeniveau. Heel stijl zijn ze niet en de zuidelijke hellingen worden gebruikt voor de wijnbouw. Je kunt in de omgeving verder kleine stadjes bezoeken met vaak een leuk historisch centrum. Een aanrader is Kutjevo met een klooster uit 1232. Požega en Orahovica zijn andere populaire bestemmingen bij vooral Kroatische toeristen.

Geschiedenis van Slavonië

De geschiedenis van Slavonië wijkt wat af van die van de rest van Kroatië. Hoewel het eerst deel uitmaakte van het middeleeuwse Koninkrijk Kroatië, werd het aan het begin van de 16e eeuw veroverd door de oprukkende Turkse legers. Het niet bezette Kroatië zocht daarna bescherming bij het machtige Oostenrijk en werd vervolgens een land onder de Oostenrijkse Kroon. Na een lange oorlog tegen de Turken werd Slavonië in 1697 bevrijd, maar in plaats van opnieuw bij Kroatië gevoegd werd verheven tot het kleine Koninkrijk Slavonië.

Een dorp in Slavonië

Een dorp in Slavonië, foto door Chmee2/Valtameri (onder CC BY 3.0)

In de eeuwen daarop bleven Kroatië en Slavonië gescheiden landen die onder Oostenrijks bewind vielen. Hier kwam verandering in met de opkomst van het Kroatisch nationalisme in de 19e eeuw. Kroatië en Slavonië werden dankzij dit nationalisme in 1868 weer herenigd. Dalmatië en Istrië, de andere door Kroaten bewoonde gebieden, volgden later. Dalmatië werd na de Eerste Wereldoorlog weer deel van van het land en Istrië na de Tweede Wereldoorlog. Aanvankelijk was dit als een Kroatië binnen Joegoslavië en aan het einde van de vorige eeuw als een zelfstandig land.

Klimaat van Slavonië

Slavonië wordt door de Dinarische Alpen van de Middellandse Zee gescheiden en kent een landklimaat. Dit betekent vooral dat de winters kouder zijn met sneeuwval en temperaturen onder nul. Toch zijn ook de zomers wat koeler dan de zuidelijke delen van Kroatië. Zo liggen de temperaturen in juli en augustus overdag gemiddeld rond de 27 graden. Hieronder een klimaatgrafiek van de centrale stad Osijek.

Klimaatgrafiek van Osijek

Zoals je ziet valt er weinig neerslag in Slavonië en is deze evenredig over het jaar verspreid. Alleen juni kent iets meer regenachtige dagen. Verder regent het in de bergen in het westen van Slavonië ook vaker, maar nog altijd minder vaak dan in de hogere Dinarische Alpen in Kvarner en Lika. Op de grafiek heb ik het tenslotte niet aangegeven, maar je kunt in Slavonië rekenen op ongeveer 2.000 uren zonneschijn per jaar. Dat is vergelijkbaar met Bordeaux in Frankrijk.

Bereikbaarheid Slavonië

Slavonië is het beste bereikbaar met de auto of met het vliegtuig. Ik bespreek deze mogelijkheden hieronder voor je. Zoals ook in de rest van Kroatië, zijn de trein en de bus door de lange tijd die je onderweg bent geen aanraders.

Met de auto

De A5 in Slavonië

De A5 in Slavonië, foto door Frka (onder CC BY-SA 3.0)

Slavonië ligt niet naast de deur, want vanaf Utrecht naar de grootste stad Osijek is het 1.600 kilometer. Het voordeel is weer dat je bijna de hele reis gebruik kunt maken van autosnelwegen. Eerst kun via de Duitse Autobahnen naar Oostenrijk rijden, waar je kiest voor de Pyhrnautobahn (A9) naar Graz. Vanaf ga je vervolgens via Maribor naar Zagreb, waar je tenslotte de in 2006 voltooide Kroatische A3 kunt nemen. Deze loopt vanaf de Kroatische hoofdstad door het zuiden van Slavonië tot aan de grens met Servië. Ga je naar Osijek? Kies voor het laatste stuk dan de A5.

Met het vliegtuig

Vliegen is een andere optie, maar Slavonië is voor Nederlanders en Belgen iets lastiger te bereiken dan de andere delen van Kroatië. Er bestaan geen rechtstreekse vluchten naar de luchthaven van Osijek (OSI) en je zult dus moeten overstappen. Een alternatief is eerst te vliegen naar Zagreb of het dichterbij Slavonië gelegen Belgrado in Servië. Vanaf deze luchthavens kun je een huurauto of trein nemen. Het treinnetwerk in dit deel van Kroatië is redelijk goed verzorgd.

Hotels en vakantiehuisjes in Kroatië

Lijkt een vakantie naar Slavonië je wel wat, maar zoek je nog een hotel of vakantiehuisje? Bekijk dan deze pagina over Slavonië op Booking.com, de grootste website van Europa voor het boeken van accommodaties.

Meer artikelen over Slavonië

Over een aantal steden en dorpen in Slavonië heb ik een eigen pagina op Bezoek Kroatië geschreven. Je kunt hieronder een plaats kiezen.

Publicatiedatum: 18-12-2015. Laatst bijgewerkt op: